مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع بین‌المللی انرژی وزارت نفت طی گزارشی به بررسی و مرور تحولات سال ۲۰۲۲ و ارائه چشم‌انداز کوتاه‌مدت سال ۲۰۲۳ بازارهای جهانی نفت خام پرداخت، این گزارش هم‌زمان با پایان سال ۲۰۲۲ میلادی منتشر شده است: «با آغاز سال نو میلادی تحولات بازار نفت در سال ۲۰۲۲ و چشم‌انداز ۲۰۲۳ بررسی شده است. تلاش بر این است که عوامل مؤثر بر بازار در سال گذشته میلادی و سال آینده بررسی ‌شود. باید اذعان کرد که پارسال، سال پرفراز و نشیب در بازار نفت بوده و تحولات عمیقی در این بازار صورت گرفته است. این تحولات باعث شده است که چشم‌انداز سال آینده دارای نااطمینانی‌های زیاد باشد و در پی آن بسیاری از مؤسسات معتبر در پیش‌بینی‌های خود دچار تردید شوند و بیشتر مؤسسه‌ها منتظر تثبیت بازار هستند. در این گزارش کوتاه سعی شده به تمامی این مسائل پرداخته شود. مرور تحولات سال ۲۰۲۲ بازار نفت تحولات بازار نفت در سال ۲۰۲۲ دو روند متفاوت را در نیمه نخست و نیمه دوم سال تجربه کرد. در حالی که روند بهبود اقتصاد جهانی با روندی متفاوت بین مناطق مختلف در بیشتر سال ۲۰۲۲ تداوم داشت، با کاهش قابل‌توجهی در سه ماهه پایانی سال روبه‌رو شد. قیمت نفت در سه ماه نخست و دوم سال ۲۰۲۲ با توجه به روند بهبود اقتصاد جهانی و در ادامه با تشدید تنش‌های ژئوپولیتیکی در اروپا با روندی افزایشی همراه بود. سیاست‌های انقباضی پولی از سوی بانک‌های مرکزی و نگرانی در مورد بحران احتمالی انرژی در منطقه یورو باعث افزایش قیمت‌ها شد. سیاست‌های اتحادیه اروپا در پر کردن ذخیره‌سازی‌های راهبردی گاز از یکسو سبب افزایش قیمت گاز و بالا رفتن تقاضا نفت‌خام به‌منظور جایگزینی در نیروگاه‌ها شد، از سوی دیگر به تسریع در افزایش ظرفیت تولید برق از منابع غیر فسیلی با توجه به افزایش قیمت‌های سوخت‌های فسیلی در نیمه نخست سال انجامید، اما در نیمه دوم سال ۲۰۲۲، با توجه به شیوع مجدد ویروس کووید-۱۹ در چین و سیاست سخت‌گیرانه کووید صفر از سوی این کشور، رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ تحت تأثیر قرار گرفت و با توجه به کاهش فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (اوئی‌سی‌دی)، تقاضای نفت در بازار نیز رشد کمتری داشت. با توجه به تکمیل ذخیره‌سازی گازی مطابق برنامه‌های ازپیش‌تدوین‌شده در اروپا و کاهش نگرانی‌ها در رابطه با بحران انرژی در فصل زمستان اروپا، همچنین آزادسازی مرحله‌ای ذخایر راهبردی نفت‌خام از سوی کشورهای عضو اوئی‌سی‌دی، قیمت نفت‌خام در نیمه دوم سال با روند نزولی همراه بود. از سوی دیگر تصمیم‌های سازنده اعضای اوپک پلاس مشارکت‌کننده در بیانیه همکاری مشترک (DoC) با توجه به شرایط بازار سبب ایجاد ثبات و تعادل بیشتر در بازار جهانی نفت در سال ۲۰۲۲ شد. در مقایسه با سال گذشته، قیمت سبد نفتی اوپک ۳۱.۰ دلار یا ۴۴.۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد، به‌نحوی که از میانگین ۶۹ دلار و ۴۵ سنت برای هر بشکه در سال گذشته میلادی به میانگین ۱۰۰ دلار و ۴۵ سنت به ازای هر بشکه در سال ۲۰۲۲ رسیده است. شایان ذکر است مطابق با تازه‌ترین گزارش‌ ماهانه اوپک، رشد تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۲۲ برابر ۲.۸ درصد برآورد شده است. در کشورهای آمریکایی و اروپایی عضو اوئی‌سی‌دی، تقاضای سوخت حمل‌ونقل کمتر از حد انتظار بود و به رشد سالانه تقاضای جهانی نفت‌خام ۱.۴ میلیون بشکه در روز برای کشورهای‌ عضو اوئی‌سی‌دی منجر شد. هم‌زمان با تأثیر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی بر اقتصاد جهانی و تقاضای نفت‌خام، قرنطینه مجدد در چین به‌شدت بر تقاضای نفت تأثیر گذاشت و این کشور در سال ۲۰۲۲ تقاضای نفت را کاهش داد، به‌طوری که رشد سالانه تقاضای نفت‌خام در کشورهای غیر اوئی‌سی‌دی، به ۱.۲ میلیون بشکه در روز رسید. بر این اساس رشد تقاضای جهانی نفت‌خام نیز در سال ۲۰۲۲ سالانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز بوده است. از سوی دیگر در سمت عرضه نفت، رشد عرضه نفت غیراوپک تداوم یافت. شرکت‌های تولیدکننده نفت شیل ایالات متحده به تمرکز بر ارائه سود به سهامداران ادامه داده و با توجه به هزینه‌های تولید بالاتر در بحبوحه کمبود زنجیره تأمین و تورم بالا، رشد تولید را محدود کرده‌اند. محرک‌های اصلی رشد تولید غیراوپک در سال ۲۰۲۲ کشورهای آمریکا، کانادا، گویان، روسیه، چین و برزیل بوده‌اند. رشد عرضه غیراوپک در سال ۲۰۲۲ معادل ۱.۹ میلیون بشکه در روز برآورد شده است، همچنین با توجه به افزایش ذخیره‌سازی تجاری نفت در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته، سطح ذخیره‌سازی نفت کشورهای عضو اوئی‌سی‌دی در پایان سال ۲۰۲۲، معادل ۱۱۴ میلیون بشکه کمتر از متوسط پنج ساله ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ خواهد شد. سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی غیراوپک در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۲۴ میلیارد دلار برآورد شده است که نسبت به سال گذشته ۱۹ درصد افزایش یافته است. در زیر با توجه به روند تغییرات قیمت نفت، اهم تحولات بازار در ماه‌های مختلف سال را به‌صورت خلاصه مرور می‌کنیم. مروری بر تحولات بازار نفت در ۲۰۲۲