بسیاری از تحلیل گران و کارشناسان معتقدند روابط میان واشنگتن و ریاض به مانند سابق نیست و این دو کشور برخلاف دهه های گذشته اعتمادی به اهداف، سیاست ها و منافع متقابل یکدیگر ندارند.

در همین زمینه، روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در مطلبی به مشکلات، موانع و فرصت های پیش روی روابط میان دو کشور پرداخته است. در این مطلب به آن چیزی که آمریکا از عربستان می خواهد و متقابلا آن چیزی که سعودی ها از آمریکایی ها انتظار دارند، اشاره شده است. همچنین به مشکلاتی که عربستان سعودی با آن ها دست به گریبان است و آن ها سعی دارند با کمک آمریکایی آن ها را مرتفع سازند نیز اشاره شده است.

«نیویورک‌تایمز» با اشاره به سفر آتی «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا به «ریاض» عنوان کرد که اوباما در حال سفر به عربستان سعودی که غرق در آشفتگی است، می‌باشد.

احتمالا اوباما در صدد است از این سفر خود برای ترمیم روابط با سعودی‌ها استفاده کند اما هنوز مشخص نیست که این روابط دو هم پیمان قدیمی تا چه اندازه تضعیف شده است و آیا بهبود این رابطه امکانپذیر است یا خیر.

در زمان تصدی اوباما بر کاخ سفید، بی اعتمادی و عدم توافق فزاینده ای بر سر نحوه مهار ایران، مبارزه با داعش، آینده سوریه، درگیری در یمن و سیاست های نفتی به وجود آمد. «فدریک وری» عضو ارشد برنامه خاورمیانه در بنیاد صلح کارنگی می گوید: « روابط بین آمریکا و عربستان طوفانی و دشوار شده است؛ اما این بدان معنی نیست که همه چیز در حال فروپاشی باشد». هر دو کشور هنوز به یکدیگر احتیاج دارند. ایالات متحده حمایت نظامی و اطلاعاتی برای تامین امنیت پادشاهی سعودی به عمل می آورد و در عوض نیز سعودی ها دومین وارد کننده نفت به آمریکا هستند (روزانه یک میلیون بشکه) و تامین کننده نفت آمریکا هستند.

حال باید پرسید که علی رغم همه مشکلات به وجود آمده در روابط میان دو کشور، آن ها چه انتظارات و خواسته هایی از یکدیگر دارند.

عربستان چه چیزی می خواهد؟

از دوران فرانکلین روزولت تاکنون، سعودی ها همچنان به ایالات متحده به عنوان کشوری نگاه می کرده اند که قادر بود امنیت و ثبات را برای آن ها به ارمغان آورد. آن ها می خواهند ایالات متحده از آن ها حمایت کند؛ به ویژه در منازعه احتمالی با رقیب دیرینه خود یعنی ایران.

به همین دلیل، در بیشتر مواقع، ایالات متحده تجهیزات نظامی زیادی را در اختیار عربستان سعودی قرار داد تا با استفاده از آن ها به مقابله با ایران به عنوان رقیب شیعه منطقه ای خود بپردازد. اخیرا نیز عربستان سعودی تلاش کرد با دریافت کمک های اطلاعاتی و آموزشی از آمریکا در جنگ یمن، حمایت لجستیکی آمریکا در جنگ علیه یمن را بدست آورد.

همچنین در آینده ممکن است آمریکایی ها پشتیبانی های جدیدی را برای عربستان فراهم کننند تا در مقابل حملات سایبری ایران در امان باشد. آنتونی کوردزمن عضو مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی می گوید: «عربستان شدیدا به ارتش آمریکا برای هر تهدید جدی علیه خود وابسته است».

«لوری پلاتکین بوگارت» عضو اندیشکده سیاست خاور نزدیک واشنگتن می‌گوید: «تعداد زیادی از عوامل هم در منطقه و هم در داخل کنار هم قرار گرفته تا یک جو تهدید‌آمیز پرچالش را برای سعودی‌ها فراهم آورد. سعودی‌ها احساس فشار می‌کنند».

از آنجایی که عربستان برای محافظت از خود قدرت نظامی ندارد، ائتلاف این کشور با آمریکا ضروری است و تا حد زیادی برای هر دو کشور سودمند است. عربستان می‌دانست که در قبال جریان تدریجی نفت و پرداخت میلیاردها دلار برای به دست آوردن صنعت تسلیحاتی آمریکا، واشنگتن در هنگام مواجهه عربستان با تهدیدات خارجی برای نجات ریاض می‌شتابد و هیچ‌گاه به نظام سیاسی پشت پرده عربستان و سوء سابقه این کشور در مسائل حقوق بشری اعتراض نمی‌کند.

ایالات متحده چه چیزی می خواهد؟

آمریکا به عربستان به عنوان شریکی نگاه می کند که با داشتن ذخایر نفتی فراوان می تواند منافع آمریکا را به ویژه در حوزه انرژی تامین کند. در همین رابطه، گریگوری گاوس، استاد خدمات عمومی و دولتی دانشگاه تگزاس، می گوید: «رئیس جمهور آمریکا باید یک رابطه معقول و مناسب با این کشور برقرار کند؛ چراکه این کشور بیش از هر کشور دیگری در جهان صادرات نفتی دارد».

با این حال، دولت آمریکا می خواهد تا تغییراتی در عرصه داخلی عربستان سعودی ایجاد شود تا بلکه اقلیت های مذهبی و زنان از حاشیه و انزوای سیاسی و اجتماعی خارج شوند. اوباما  مسئله حقوق بشر در عربستان را دنبال می کند اما در عین حال دغدغه های امنیتی ممکن است این مسئله را تحت الشعاع قرار دهد.

وضعیت آشفته عربستان و انتظارات از دست رفته سعودی ها

نیویورک‌تایمز گزارش کرد که عربستان سعودی تا حد زیادی خود را از لبنان عقب کشیده است و میلیاردها دلار کمکی را که به این کشور وعده داده بود را به بهانه افزایش نفوذ ایران در این کشور، به حالت تعلیق درآورد.

این روزنامه آمریکایی سپس با اشاره به اوضاع آشفته عربستان ادامه داد که این کشوری است که اوباما قصد دارد روز چهارشنبه به آن سفر کند و سیاستگذاران سعودی مدتها است که می‌گویند احساس می‌کنند که اوباما به منافع منطقه‌ای عربستان اهمیتی نمی‌دهد. ماه گذشته، اوباما در گفت‌‌وگو با نشریه «آتلانتیک» با انتقاد صریح از عربستان سعودی گفت: «برخی متحدان آمریکا در خلیج فارس و نیز اروپا می‌خواهند آمریکا را درگیر نبردهای قومیتی نمایند که تاثیر کمی برای منافع آمریکا دارد».

اوضاع خطرناکی برای سعودی‌ها به وجود آمده زیرا با چالش‌های اقتصادی و جمعیتی و همچنین راهبردی و امنیتی روبرو است. از نظر داخلی، گروهی از جوانان سعودی در حالی وارد بازار کار می‌شوند که کاهش قیمت نفت، فرصت‌های اقتصادی این کشور را محدود کرده است و نظام رفاهی را تضعیف کرده است.

طبق این گزارش، از نظر منطقه‌ای نیز ایران در کشورهای مهم، عربستان را غافلگیر کرده است و از نظر جهانی نیز دوری آمریکا از عربستان موجب شد تا سعودی‌ها پی ببرند تا چه اندازه به قدرتمندترین کشور جهان وابسته هستند و تکیه کردند.

طبق این گزارش، سعودی‌ها همچنین از توافق هسته‌ای آمریکا با ایران و لغو تحریم‌های هسته‌ای تهران، خشمگین شدند.

نیویورک‌تایمز به ناآرامی‌های سوریه نیز اشاره کرد و نوشت که سعودی‌ها، ناآرامی‌های دمشق را فرصتی برای جایگزین کردن «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه می‌دیدند؛ اما این امید سعودی‌ها بعد از آن رو به ناامیدی رفت که آمریکا از تصمیم خود برای حمله نظامی به سوریه به ظن آنکه دولت اسد از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده، صرفنظر کرد.

رئیس جمهور بعدی آمریکا؛ بیم و امیدهای آل سعود

نیویورک‌تایمز در پایان گزارش خود نوشت که با این وجود، بسیاری از سعودی‌ها می‌دانند که دوران ریاست‌جمهوری اوباما در کاخ سفید رو به پایان است و جانشین وی ممکن است تعامل متفاوتی با عربستان داشته باشد.

آن ها اگرچه از رفتن اوباما خوشنود خواهند شد، اما نسبت به آینده و اینکه چه کسی رئیس جمهور بعدی آمریکا خواهد بود احساس نگرانی دارند. نگرانی ها آن ها از دونالد ترامپ و تد کروز بیش از دیگران است. ترامپ چندین بار در مناظرات خود عربستان سعودی را سرزنش کرده است. ترامپ در ماه گذشته گفته بود اگر عربستان سعودی برای مبارزه با داعش تلاشی نکند، در صورت رئیس جمهور شدن، خرید نفت از آن ها را متوقف خواهد کرد.

تد کروز نیز در مناظرات خود در ماه فوریه گفته بود: «دوستان ما کسانی نیستند که گروه های افراطی که ما را می کشند را تامین مالی می کنند. در این مورد ما نیازمند بررسی دقیق و فشاری واقعی در مورد عربستان سعودی هستیم».

از دیدگاه عربستان، هیلاری کلینتون نیز ممکن است به گونه ای از سیاست خارجی بازگردد که همسرش آن را نمایندگی می کرد. از سوی دیگر، برنی سندرز نیز به عنوان یک نامزد دموکرات برای سعودی ها ناشناخته به نظر می رسد.

در نهایت، گریگوری گاوس می گوید: « سعودی ها  مثل بقیه هیچ عقیده ای در مورد ترامپ ندارند. شناخت چندانی هم از سناتور تد کروز ندارند؛ اما به نظر می رسد آن ها با هیلاری کلینتون راحت تر هستند».